Bunları kullanıyorsan sende bizdensin. Amasya Şivesi hangi kelimelerden oluşur ?

AMASYA ŞİVESİ

Bazen askerlikte, bazen üniversite hayatında veya gurbette karşılaştığınız insanların Amasyalı olduğunu çok rahat anlayabilirsiniz.

Amasya şivesi deyince aklınıza bunlar geliyorsa sende bizdensin gel katıl aramıza..

Alengirli : çarpraşık , karışık

Amanheri : aman be , anlamında
Ağız : Defe - Kere
Aha : İşte ,şaşma ,hayret ve teaccüp etme
Akbakla : kuru fasulye
Aze : organ , vücut
Ahana : burada
Ağrıklı : hastalıklı
Ağrınmak : incinmek
Aha anağan babağan : hayret ,şaşma
Böcük : böcek
Badal : merdiven
Bağraç : bakraç su kovası
Bannak : parmak
Bucaklık : raf ,terek
Böğür : gövdenin yan tarafı
Bizağal : biraz önce
Bisokum : çok küçük
Bidıkım : küçük lokma
Bicimcik : çok az
Bişibaba : yağda kızarmış hamur
Belemek : sarmak

Bi gayde ki : bir tutum ki , davranış ki

Gaydeli : tutum ve davranışı farklı olan

Bıldır : geçen sene

Barimiye : hiç olmazsa

Bırak heri : yapma bırak sende

Bidane : bir tane

Bun : sıkıntı

Cücük : civciv

Cırcır : fermuar

Cimcik : eti sertçe sıkma ( eylemine verilen isim )

Cof coflu : her hali ile fevkalade

Çatal çorba : hamur ve mercimekli çorba

Çıkı : bohça

Çaynik : çaydanlık

Çimmek : yıkanmak

Çalkama : ayran

Çaput : bez

Cin arabası : bisiklet

Çene : köşe başı(SOKAK BAŞI)

Çerez : leblebi

Çıt : anahtar ( Çıtlı kapılar için)

Çıt çıt : patlamış mısır

Çiğit : meyva çekirdeği

Çömelmek : eğilmek

Döşşek : yer yatağı

Dayak : destek ,payanda

Değer mi ? : eder mi ?

Dıkım : lokma

Dürme : katlama

Dönderme : mayasız hamur kızarması

Demin : az önce

Deydaha : işte , orda

Dibek : taştan havan

Düş : rüya

Dinelme : ayakta durma

Dikelme : ayakta durma

Dene : tane ( Bidene : bir tane )

Dutak : tutaç

Dekmük : tekme

Denmiki : der misin

Dombalak : takla atmak

Dingil Dombalak: ters takla

Dümbelek : darbuka

Esbap : çamaşır

Eccük : az , biraz

Ellağam : zannederim , öyledir , zahir

Enek : bilye , misket, bölünmüş kısım

Ezme : marmelat

Essah : gerçek

Emme : ama

Emmi : amca

Ellehem, ellağam : galiba

Ezücük - Etcük : az

Ele : değilmi

Eserük : gelgit akıllı

Esük : eksik

Esük etek : kimsesiz yetim kız

Emi ? : tamam mı?

Eşelek : meyvelerin yendikten sonraki işe yaramaz kısmı

Evmek : acele etmek

Eyi : iyi
Eze : gövde , vücut

Essah : doğru
Ferağımak : iyileşmek

Gubat : kaba

Gaydeli : süslü nazlı

Gavi : sağlam

Göresi gelmek : özlemek

Göresimek : görmeyi arzu etmek

Gıdık : çene

Gulaklı : iki saplı bakır kap

Güğüm : su kabı

Gasnak : elek
Gavım : akraba , hısım

Gı : bayanlara kullanılan bir hitap

Gınnap : kendir ipi

Gıyak : güzel , torpil geçme

Gidişmek : kaşınma

Helke : kova

Hazitmek : sevmek

Hüşkü : çöp

Hüşkülük : çöplük

Hedik : kaynatılmış buğday

Heri : aman canım sende

Hemi : öyle değil mi

Hapaz : avuç dolusu

Hele : yaptığına bak
Helle çorbası : un çorbası

Hüdüklenmek : huylanma , tedirgin olma

Irgalamak : sallamak , silkelemek

İlağen : leğen

Irılık : aralık , boşluk

İbik : bir şeyin kenarı

İşleme : oya , örgü örme

İşlik : pamuklu gömlek

Kelem : lahana

Keşkek : mahalli bir yemek

Kocabaş : şeker pancarı

Keşik : sıra

Katık : yağsız yoğurt
Kos kos : kızarak uzaklaşmak

Odura : Lades
Şilepe ;Meyva yedikten sonra elde kalan pislik

Tuyma :Bir seyi ezberinden yapmak. -Bu garanlıgda tuymuna gidiyon valla

Pinlik : Kümes

Tokaç: çamaşır yıkarken kullanılan, odundan yapılan bir sey. çamaşırı tokacı üstüne vurarak yıkarsın.

Esbap taşı: tokacla camaşır yıkarken, çamaşırın altına koyulan taş.

Küskü: önceden ağır esalari taşımaya yarayan, genelde 2 metre uzunluğunda olan bir odun!!

Zeklenmek: birinin taklidini yapmak, yaptığını tekrarlamak

Ağu: Zehir

Dangıdan: Aniden

Galuk: Evde kalmış ve yaşı geçmiş kız

Garamak: Kötülemek, karalamak

Gulaklı: İki saplı bakır yemek kabı

Kemre: Hayvan gübresi

Makat: Sedir

Modurdanmak: Kendi kendine söylenmek

Öllüğün körü: Elinin körü (kızma ifadesidir)

Öllük: Elenmiş killi toprak (kundaktaki çocukların altına ısıtılarak konurdu eskiden)

Pahla: Fasulye

Peşkür: Havlu

Seğirtmek: Koşmak

Sokranmak: Söylenmek

Somak: Mısır koçanı

Şallak: Çıplak

Tumman: Pantolon, uzun paçalı külot

Zımzık: Yumruk

Biyol : Bir kere, Bir defa, Birkez

yüğürt : Hızlı yürü, koş

Ağartu: Süt Ürünleri

Evvela : ilk önce

Tuymuna; Ezbere

Afur : Ahır

AğaImiş : Eğilmiş

Avar : Salatalık
Bandik : Şalvar

Bedel : Merdiven

Barama : İpek Böceği kozası

Cimin : Küçük sinek

Çağ : Çocuk

Delme : Cepken

Dıldıbız : Fakir

Ebe kulağı : Salyangoz

Ellek : İşinin ehli olan
Eselük : Gelgit akıl

Fağrimek : İhtiyarlamak

Fodula : Somun Ekmek

Gadaşım : Kardeşim

Gındak : Bilye

Heri : Herif, yahu, boşver

Hörpüm : Bir yudum

Hapaz : Avuç dolusu

Irışgan: Nispet etmek

İlam : Hayret

İlistir : Süzgeçli kap

İşgefe : Yufka ekmek

Kekitmek : Atlamak, aldanmak

Küflek : Hareketsiz, tembel kimse

Mamir : İyi olmak
Mangaş : Cımbız

Nönnük : Çocukları korkutmak için söylenir
Öncek : Önlük

Ötöğön : Geçmiş gün, geçen gün,

Öğendere : Ucu çivili uzun sopa

Parpu : Azar

Pehli : Patlıcan yemeği

Pirpirim : Semizotu

Sorutmak : Ayakta durmak

Şilepe : Yapış yapış

Şibermek : Şımarmak

Şallak : Çıplak, yoksul

Tavatır : Çok iyi

Tağar : Ağzı geniş su küpü

Teccal : Açık göz,zeki ve yaramaz kız çocuğu

Topuklu : İçinden pazarlıklı

Unutma Beni : Ekmek, pekmez ve cevizle yapılan bir tatlı

Yağarnı : Omuz veya sırt
Yeğnicek : Tezcanlı

Yiti : Sert, acı

Yüğürtmeç : Kısır hayvan

Zartalak : İri, patavatsız

Zarzalak : Leylak çiçeği

Zımzık : Yumruk

Zarilemek : İnlemek, yalvarmak

Zeklenmek : Alaylı taklit etmek

PEKİ BU ŞİVELER NASIL KULLANILIR ? İŞTE O VİDEO

Peki ya  bunları cümle içinde nasıl kullanırız ?

Yok heriii..

Bu çocuk bizim oralı ellaam..

Tahtıyaağalesicesinin gızı!

İreliğün

Beriğün

Bıldır…

-aha baban anan..

Kafam gidişti..
Gidip geleşdane…

Badalın başında dinelme…

Peşgülü verhele..

Abu gııı

Şu çayı giydisene şallak geziyoo..

Yok haa

Ölüğün körü
Nettin gadacıım?

Ananı atanı eşek depsin haa…

Get heri ordan saf soyka..

Aman heri sende..

Gaçala ordan, beri gitt!

Zımzıı görüyon mu büyu!

Cücüklere bi apaz yemverele..

Tahtaya gelesice...

Dükmüğü vuruncu şimdik…

Eccük öte git..

Elleğam işi çıktı!

Ağzının orta yerine vuruncu sümsüğü…

Çay içeçoğuuk mu?

Niydecoğuk?
Ölmüşlerin canına deysin..

Kapıyı gıynaşuk bırak..

Ağzından yel alsın..

Öyle Döö lmü ?

Tofladın mı?

Gel heri atuk!

Aha başını bağrını yesün..

Bı dıkım verele…

Gidiyohh

Geliyohh…

Bakaruk heri.. Taam..

Gel çay içek!

Köye gidecoohh…

Gecemiz ei ossun..

Ganatlının çıtına çök, badalın başındaki helkiyi dalla..

Ne diyacadımdı?

Bayaktan..

O döğül..

Malların altını kurü..

Motura binduk tallıya gidiyok..

Gız yüklü ellaam..

Şampiyonunan çimdim..

Gız gardaşçuvazım..

Yaaa yaa….

Bulaşukları yuyuve..

İseyiinn..

Irakı, irecep, ısmayıl…

Südüklünün gızı..

Oluvesin, o düzen alu..

Mal mısın la?

Saa ne?
Gaşuk çatal..

Bi gidişiyomki sorma!

Börüüm acıyoo

Duzu getü ordan..

Nideceyük?

Ele güna garşu…

Etme eyleme heriii..

Azını çıkıya koydum..

Gel herü atuk!

Badaldan düşecek çaaa..

Nere gideyoğuuz?

Gara çehre..

Darak..

Sakum nerde abu?

Neydiyon ecii?

Şona bakala gıı..

Ayıp olu..

Esbap taşının yanına bırak..

Yanı garada gara dert..

Tallada maal yaptuk..

Sapı sülük..

Hepiside gözell

Bicamalarını giy de gel..

Gidinin pici…

İnağa yem verdin mi?

Gıçından gudur hemi!

Toktura gideceem..